همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: اگر نام حساسیت به گلوتن به گوشتان خورده باشد حتماً می‌دانید نوعی آلرژی به گلوتن است که اجازه نمی‌دهد فرد بتواند از نان و دیگر فرآورده‌هایی که حاوی گلوتن هستند استفاده کند. در واقع بعضی مواد غذایی حاوی موادی هستند که ممکن است در بعضی افراد حساسیت و واکنش ایجاد کند. به همین دلیل، لازم است که از ماهیت مواد غذایی اطلاعات کافی داشته باشیم.
گلوتن
گلوتن نام کلی برای پروتئین‌های موجود در گندم و جو است که به مواد غذایی کمک می‌کند تا شکل خود را حفظ کنند و در واقع به عنوان یک ماده چسبنده، اجزای مواد غذایی را در کنار هم نگه می‌دارد و در بسیاری از انواع غذاها نیز یافت می‌شود.
گلوتن در مواد غذایی مانند نان، غلات، ماکارونی حبوبات، پاستا، نان، ماءالشعیر، مالت، آرد ذرت و شیرینی پزی، انواع سوپ‌ها و سس‌ها و رنگ‌های خوراکی، غذاهای دریایی، ترشیجات، آبنبات و اغلب کیک‌ها و بیسکویت‌ها یافت می‌شود.
حساسیت به گلوتن
گلوتن می‌تواند تنوع غذایی را افزایش دهد و مزایای تغذیه‌ای بالایی دارد. اما بعضی افراد نسبت به این ماده حساسیت دارند و مجبورند از مصرف نان، برنج و موادی که حاوی گلوتن هستند خودداری کنند.
بعضی افراد به گلوتن حساسیت دارند و نمی‌توانند از نان، گندم، جو و دیگر محصولات گلوتن دار استفاده کنند. این مشکل ممکن است به یک یا چند عامل دیگر از جمله عدم تحمل به افزایش فیبر و گلوتن یا پاسخ سیستم ایمنی به پروتئین ناشی از این مواد باشد.
بیماری‌های مربوط به مصرف گلوتن
عدم تحمل گلوتن اصطلاح گسترده‌ای برای انواع بیماری‌های مربوط به گلوتن است که به شکل‌های مختلف مانند آلرژی به گندم، حساسیت گلوتن غیر سلیاک و بیماری سلیاک خود را نشان می‌دهند.
آلرژی به گندم
مطالعات نشان می‌دهند کسانی که به مصرف گندم حساسیت دارند نسبت به پروتئین‌های موجود در آن دچار واکنش‌های آلرژیک می‌شوند. البته این نوع آلرژی بیشتر در کودکان دیده می‌شود. اما احتمال بروز آن در بزرگسالان هم وجود دارد. این بیماری می‌تواند نوعی واکنش آلرژیک کشنده به نام آنافیلاکسی به دنبال داشته باشد.
بروز حساسیت به گندم ناشی از ایمونوگلوبولین E) IgE) است. یعنی آنتی بادی‌های IgE مخصوص گندم با چسبیدن به گندم باعث ترشح ترکیبات التهابی از جمله هیستامین می‌شوند که گاهی حتی می‌تواند کشنده هم باشد.
حساسیت به گلوتن غیر سلیاک
بعضی افرادی که نمی‌توانند از فرآورده‌های حاوی گلوتن استفاده کنند به نوعی حساسیت به گندم دارند که نوعی حساسیت به فرآورده‌های حاوی گلوتن است و با بیماری سلیاک متفاوت است. اما اغلب به اشتباه گرفته می‌شود.
این آلرژی موضوع بسیار جدی و مهمی است. افرادی که ازاین بیماری رنج می‌برند نمی‌توانند گلوتن را هضم کنند و به این ترتیب از مصرف بسیاری از مواد مغذی ضروری محروم می‌شوند.
بیماری افرادی که نسبت به گلوتن واکنش نشان می‌دهند NCGS نامیده می‌شود که شایع‌تر از سلیاک است و مانند این بیماری، زنان را بیشتر درگیر می‌کند.
نشانه‌های بیماری عدم تحمل گلوتن یا NCGS
مهم‌ترین نشانه عدم تحمل گلوتن، مسائل گوارشی است که شامل نفخ، دردهای شکمی و سندرم روده تحریک پذیر است. این بیماری عواقب دیگری هم به دنبال دارد و در واقع می‌تواند سلامت روانی افراد را هم به خطر بیندازد و عوارضی مانند افسردگی، اضطراب و تغییرات شدید خلق و خو نیز به همراه داشته باشد.
سردرد، خستگی‌های غیر طبیعی، سرگیجه، نداشتن تمرکز کافی، مشکلاتی در خصوص مینای دندان و راش‌های پوستی از دیگر عوارض این بیماری به شمار می‌روند.
بیماری سلیاک
بیماری سلیاک شناخته شده‌ترین بیماری در ارتباط با مشکل فرآورده‌های حاوی گلوتن و در واقع نوعی بیماری خود ایمنی ناشی از مصرف پروتئین‌های گلوتن است.
مصرف گلوتن در این بیماران علاوه بر نفخ و دل درد باعث بروز مشکلاتی در روده می‌شود و همچنین کم خونی و کاهش وزن هم به دنبال خواهد داشت. ضعف شدید، فقر آهن، کاهش تراکم موادمعدنی استخوان و دردهای عضلانی نیز از دیگر نشانه‌های این بیماری هستند.
یکی از دلایل بروز این بیماری جنبه وراثتی آن است و از آنجایی که بیماری خود ایمنی به حساب می‌آید؛ یعنی بدن بعضی باکتری‌ها و سلول‌ها رابه اشتباه بیگانه می‌شناسد به آن‌ها حمله می‌کند.
حمله خود ایمنی این بیماری نیز باعث می‌شود پرزهای روده کوچک که وظیفه جذب مواد غذایی را بر عهده دارند آسیب ببینند، فعالیت آنزیم‌های روده کوچک مختل و جذب مواد غذایی نیز با مشکل مواجه شود.
راهکارهای تغذیه‌ای برای افرادی که تحمل گلوتن را ندارند
افرادی که به گلوتن حساسیت دارند ناچار به رعایت رژیم غذایی بدون گلوتن هستند و همیشه باید به برچسب مواد غذایی توجه داشته باشند که فاقد گلوتن باشد. ضمن آنکه بهترین کار مصرف مواد غذایی هستند که به طور طبیعی فاقد گلوتن هستند.
همه انواع گوشت ماهی و قرمز، به جز آن‌هایی که ترکیبات دیگری در خود دارند یا سوخاری شده باشند. همه محصولات لبنی شامل شیر، ماست، پنیر و تخم مرغ، سویا، میوه‌ها و سبزیجات و سیب زمینی و انواع مغزها و نوشیدنی‌ها البته به غیر ازآبجو می‌توانند در تغذیه افرادی که به گلوتن حساسیت دارند گنجانده شوند.
بعضی انواع برنج و ذرت هم فاقد گلوتن است که می‌توانند از آن استفاده کنند. توجه داشته باشیم برای رعایت رژیم بدون گلوتن لازم است غذاهای حاوی این ماده مثل نان و آرد گندم را از رژیم غذایی فرد حذف و با غذاهای فاقد گلوتن جایگزین کرد.
البته اعمال چنین محدودیت‌هایی باید به گونه‌ای برای خود فرد و اطرافیان او جا بیفتد که آن‌ها را کمتر از لحاظ روانی درگیر کند.
منبع :
https: //www. healthline. com/nutrition/signs-you-are-gluten-intolerant
نظر شما